Το έχω πεί πολλές φορές, αυτή η ιστορία με τα μεταλλαγμένα και τον ανενημέρωτο πανικό που έχει δημιουργηθεί γύρω τους δεν μου αρέσει καθόλου. Ασχολήθηκε και ο ΠάνοςΖ της καλύβας, φιλοξενώντας ένα κείμενο. Τουλάχιστον αναφέρονται πολύ πρόχειρα και οι επιστημονικές απόψεις της αντίθετης πλευράς οπότε δεν συγκαταλέγεται στην προσωπική μου λίστα με τους οικο-γκαγκά ο συγραφέας.
Αναλυτικότερα, ας δούμε μερικά highlights του εν λόγω κειμένου.
«…και άλλων που λένε πως οι συνέπειες αυτών των παρεμβάσεων είναι απρόβλεπτες γιατι η φύση είναι τόσο πολύπλοκος μηχανισμός κι’ εμείς στην ουσία γνωρίζοντας ελάχιστα γι’ αυτόν επιχειρούμε να παρέμβουμε.»
Ακόμα πιο λίγα συγκριτικά (αν και δεν θα τολμούσα να το περιγράψω ως «ελάχιστα» ούτως ή άλλως) γνωρίζουμε για τον ανθρώπινο οργανισμό που είναι σαφώς πιο πολύπλοκος από τους φυτικούς. Παρόλα αυτά η γονιδιακή θεραπεία στις διάφορες εκφάνσεις της εμφανίζεται σαν το Άγιο Δισκοπότηρο για την θεραπεία πολλών εως τώρα ανίατων ασθενειών – και συχνά ΕΙΝΑΙ! Και τέλος πάντων αυτό το επιχείρημα περισσότερο ακούγεται σαν στείρα κινδυνολογία και τεχνοφοβία παρά ως επιστημονική αντιπαράθεση. Μοιάζει περισσότερο με τα λεγόμενα όσων προσπαθούν να εμποδίσουν την έρευνα στα βλαστοκύτταρα «γιατί δεν είμαστε ο Θεός και δεν έχουμε δικαίωμα να ανακατευόμαστε στα χωράφια του!»
«θα σώσει τον τρίτο κόσμο απο την πείνα , τους αγρότες απο την ανάγκη για φυτοφάρμακα, και στους καταναλωτές θα παρέχει ποιοτικές τροφές. Οι οικολογικές οργανώσεις ομως μας λένε πως η πργαματικότητα είναι κάπως διαφορετική.»
Δεν ξέρω αν θα σώσει κανέναν η βιοτεχνολογία τροφίμων πάντως το rebutal κείμενο της greenpeace σε μορφή pdf (2ο link) απαγοητεύει ως προς την απλότητά του και την μίξη επιστημονικής (αν)ακρίβειας με στοιχεία μοραλισμού. Αναλυτικά:
Μύθος 1
Η Γενετική Μηχανική δεν είναι κάτι καινούργιο. Απλά επιταχύνει τις συμβατικές τεχνικές της βιοτεχνολογίας για τη βελτίωση των φυτών.
Πραγματικότητα: Η γενετική μηχανική και η συμβατική βελτίωση των φυτών είναι δυο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Η βελτίωση (παραδοσιακή βιοτεχνολογία) προχωρά σε διασταυρώσεις ατόμων του ίδιου είδους ή συγγενικών ειδών. Αντίθετα, η γενετική μηχανική περιλαμβάνει την εξαγωγή επιλεγμένων γονιδίων από ένα οργανισμό (όπως ζώα, φυτά, βακτήρια) ή/και ιούς, ή τη σύνθεση αντιγράφων, και την τεχνητή εισαγωγή τους σε άλλους εντελώς διαφορετικούς οργανισμούς (όπως είναι τα καλλιεργούμενα φυτά). Η γενετική μηχανική συνήθως χρησιμοποιεί γονίδια ιών για τη διείσδυση και την προώθηση των ξένων γονιδίων, καθώς και γονίδια αντοχής σε αντιβιοτικά, τα οποία λειτουργούν ως γονίδια σήμανσης. Tα εισαγόμενα γονίδια είναι παρόντα σε κάθε κύτταρο του φυτού.
Εεεε, συγνώμη κύριοι αλλά πού ακριβώς είναι το μεμπτόν της τεχνικής;! Επειδή κάνει στοχευμένη χρήση γονιδίων αντί για bulldoze techniques της μαμάς φύσης; Ε, και; Η φύση «έχει» (σε εισαγωγικά γιατί δεν υπάρχει κανένας intelligent designer πίσω της) εκατομύρια χρόνια για deadline, εμείς όχι. Ούτε «ξέρει» τίποτα η φύση για ημιαγωγούς αλλά μια χαρά τους χρησιμοποιούμε και μιλάμε εδώ μέσα…
Μύθος 2
Η Γενετική Μηχανική είναι μια ακριβής τεχνική.
Πραγματικότητα: Σήμερα, είναι γνωστή η λειτουργία πολύ μικρού μέρους του DNA ενός ανώτερου οργανισμού. Η σύγχρονη γενετική έχει δείξει ότι τα γονίδια δεν λειτουργούν απομονωμένα το ένα από το άλλο. Αντιθέτως, αλληλεπιδρούν με περίπλοκο τρόπο, μεταβάλλοντας τη συμπεριφορά τους υπό την επίδραση άλλων γονιδίων. Παρά το γεγονός ότι ένα γονίδιο μπορεί να κοπεί με ακρίβεια από το DNA ενός οργανισμού, η εισαγωγή του στο DNA ενός άλλου οργανισμού είναι εντελώς τυχαία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διάρρηξη της τάξης των γονιδίων στο χρωμόσωμα και είναι δυνατό να προκαλέσει τυχαίες και απρόβλεπτες αλλαγές στη λειτουργία των κυττάρων.
Ο Richard Lewontin, καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ είπε χαρακτηριστικά: «Διαθέτουμε μια τόσο περιορισμένη γνώση και κατανόηση του πώς ένας οργανισμός αναπτύσσεται από το DNA του, που θα μου προκαλούσε έκπληξη εάν δεν έχουμε απανωτά σφάλματα».
Το μόνο που μας λέει το υποτιθέμενο rebutal είναι πως θα μας γίνει ο κώλος σαν τραπέζι μέχρι να πετύχουμε αυτό που θέλουμε… Χαρήκαμεν! Μήπως γνωρίζετε πόσα ζυγωτά αποτυγχάνουν σε μια τεχνητή γονιμοποίηση; Πόσα διαφορετικά υποψήφια αντιβιοτικά φάρμακα δοκιμάζονται κάθε χρόνο για να βγουν 5-6 νέα; Πόσους αρουραίους πρέπει να «ξεπαστρέψει» ένας ερευνητής για να κάνει μισό βήμα εμπρός την επιστημονική γνώση για ένα θέμα; Είναι γνωστό και κατανοητό από όλους τους εμπλεκόμενους πως η βιοιατρικές επιστήμες έχουν πολύ χαμηλή απόδοση…
Μύθος 3
Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα διαφέρουν από τα μη μεταλλαγμένα μόνο ως προς τα χαρακτηριστικά που έχουν τροποποιηθεί.
Πραγματικότητα: Η τυχαία εισαγωγή ξένων γονιδίων στο γενετικό υλικό είναι δυνατό να προκαλέσει απρόβλεπτες μεταβολές στη λειτουργία άλλων γονιδίων. Υπάρχοντα μόρια μπορεί να κατασκευαστούν σε λάθος ποσότητες και σε λάθος χρόνο ή μπορεί να παραχθούν νέα μόρια. Έτσι, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα μπορεί να περιέχουν τοξίνες ή αλλεργιογόνες ουσίες, οι οποίες είναι δυνατό να προκαλέσουν βλάβες στην υγεία.
Αυτές οι «τοξίνες» εύκολα ανιχνεύονται ακόμα και αν ο aberrant οργανισμός επιβιώσει… HPLC anyone?! Jesus!! Για να μην μιλήσουμε για προ-κλινικούς ελέγχους. Απόλυτα προβλέψιμο και το 2ο σκέλος περί αλλεργιογόνων, σαν 2η γραμμή άμυνας όταν οι «τοξίνες» και τα «δηλητήρια» πέσουν αμαχητί από την επιστημονική βάσανο. Για ακόμα μια φορά, οποιοδήποτε μακρομόριο μπορεί να είναι αλλεργιογόνο για κάποιον οργανισμό. Μπορείτε κάλλιστα να είστε αλλεργικός στο mango αλλά να μην το μάθετε ποτέ γιατί πολύ απλά δεν φάγατε το φρούτο αυτό…
Μύθος 4
Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα έχουν υποστεί εξαντλητικούς ελέγχους και είναι απολύτως ασφαλή.
Πραγματικότητα: Οι πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των μεταλλαγμένων τροφίμων προέρχονται, σχεδόν αποκλειστικά, από έρευνες που έχουν πραγματοποιήσει οι βιομηχανίες οι οποίες προωθούν τους μεταλλαγμένους οργανισμούς. Όπως είναι αναμενόμενο, η αξία και η ακρίβεια των
αντίστοιχων ελέγχων εγείρουν σοβαρές αμφισβητήσεις αφού οι εταιρείες που έχουν κατασκευάσει τους μεταλλαγμένους οργανισμούς έχουν δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια και βρίσκονται υπό την πίεση μιας γρήγορης απόσβεσης της επένδυσής τους. Είναι προφανές ότι απαιτούνται μακροχρόνιες ανεξάρτητες μελέτες και έλεγχοι για να δούμε αν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την ασφάλεια των μεταλλαγμένων τροφίμων. Μια άλλη ανησυχία αφορά στην πιθανότητα αύξησης και επιτάχυνσης της ανάπτυξης ανθεκτικότητας των παθογόνων σε αντιβιοτικά, λόγω της χρήσης αντίστοιχων γονιδίων σε μεταλλαγμένους οργανισμούς και τρόφιμα.
Ήδη και στη χώρα μας έχουν εκφραστεί ανησυχίες για την πιθανότητα εμφάνισης νέων αλλεργιών (Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο, Μάϊος 1999). Ταυτόχρονα, οι μελέτες για τις επιπτώσεις των μεταλλαγμένων προϊόντων (που χρησιμοποιούνται στις ζωοτροφές) στα ζώα είναι ελάχιστες. Οι τρεις γνωστές δημοσιεύσεις φάνηκε να τάραξαν τις εταιρείες που προωθούν τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Η μια από αυτές (έγινε για λογαριασμό της εταιρείας Monsanto από το Ινστιτούτο Koch της Γερμανίας) κατέγραψε αύξηση κατά 8% στα λιπαρά του γάλακτος των αγελάδων που τρέφονταν με μεταλλαγμένη σόγια. Το αποτέλεσμα δεν θεωρήθηκε στατιστικά σημαντικό και δεν δόθηκε κάποια εξήγηση για το αποτέλεσμα. Οι άλλες δύο μελέτες έγιναν από τον Dr. Arpad Pusztai στο βρετανικό Ινστιτούτο Rowett και αφορούσαν πειράματα σχετικά με την ασφάλεια μεταλλαγμένων οργανισμών (πατάτας) σε θηλαστικά (ποντίκια). Ύστερα από 35 χρόνια επιτυχούς καριέρας στο Ινστιτούτο, ο Dr. Pusztai απολύθηκε μετά τη δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων που έδειχναν ότι η κατανάλωση μεταλλαγμένης πατάτας από τα ποντίκια είχε σημαντικές συνέπειες στην ανάπτυξη οργάνων τους και στο μεταβολισμό τους. Η δικαιολογία της απόλυσης ήταν η «διασπορά ψευδών ειδήσεων». Η πλήρης έρευνα δεν δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα από το Ινστιτούτο που κράτησε και τα στοιχεία.
Επιτέλους και ένα argument που επιδέχεται συζήτησης. Είναι σωστό να πούμε πως η βιοτεχνολογία τροφίμων ελέγχεται από ολιγοπώλειο τεράστιων οικονομικών συμφερόντων ενώ τα κράτη δεν έχουν εγκαταστήσει ικανοποιητικούς ποιοτικούς ελέγχους (που ΦΥΣΙΚΑ θα έπρεπε να είναι στο αντίστοιχο επίπεδο των φαρμάκων). Όπως κάθε τεχνολογία, έτσι και αυτή μπορεί να γίνει επιζήμιος αν δεν υπάρξει η απαραίτητη προσοχή και έλεγχος. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να την καθαιρέσουμε οριστικά ούτε βέβαια και να αφήσουμε κάποιους να «αυτορυθμιστούν» (πόσο επιτυχής είναι η τελευταία μέθοδος μας το διδάσκει η σύχρονη οικονομία, χεχ!) . Προσοχή, αυτό δεν σημαίνει πως δέχομαι ακριτί τα αποτελέσματα του Pusztai μιας και υπήρξε σοβαρό controversy για τις μεθόδους του πειράματός του. Απλά συμφωνώ πως είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ανεξάρτητος και διαφανής επιστημονικός έλεγχος στα προϊόντα που παράγονται με βιοτεχνολογία.
Μύθος 5
Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα έχουν βελτιωμένη θρεπτική αξία.
Πραγματικότητα: Κανένα από τα μεταλλαγμένα τρόφιμα που έχουν παραχθεί μέχρι σήμερα δεν υπερέχει σε θρεπτικά στοιχεία από τα αντίστοιχα συμβατικά. Τα περισσότερα μεταλλαγμένα φυτά είναι κατασκευασμένα με στόχο την αύξηση της αντοχής τους σε ζιζανιοκτόνα (που παράγουν οι ίδιες εταιρείες), την παραγωγή εντομοκτόνου ή την παράταση του χρόνου ζωής τους. Οι καταναλωτές σε κάθε άκρη του κόσμου και στη συντριπτική τους πλειοψηφία απορρίπτουν τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Μεγάλες εκστρατείες «ενημέρωσης», εκ μέρους των βιομηχανιών της βιοτεχνολογίας, είχαν ως τελικό αποτέλεσμα ακόμη εντονότερες αντιδράσεις από τους καταναλωτές αλλά και τη βιομηχανία τροφίμων.
Δεν νομίζω κανένας σοβαρός επιστήμονας να ισχυρίστηκε ποτέ πως «αυτόματα» ενας ΓΤΟ είναι πιο θρεπτικός. Θα μπορούσε να είναι όμως αν η τροποποίηση είχε αυτόν τον στόχο. Δεν παρήχθει μαζικά ποτέ τέτοιος οργανισμός γιατί οι εταιρίες που τον παράγουν δεν έχουν συμφέρον να κάνουν κάτι τέτοιο (εκτός και μυριστούν αντίστοιχο target group στην αγορά – π.χ. «ντοματάκια με ω3 ή φυτοστερόλες που μειώνουν την (επαν)απορόφηση της χοληστερόλης στο έντερο»). Το ότι απορρίπτουν οι μάζες τους ΓΤΟ στο σύνολό τους δεν αποτελεί επιστημονικό επιχείρημα βέβαια… Κάποτε ο κόσμος τρόμαζε με το σιδερένιο θεριό (τρένο) και ο Καποδίστριας έστησε ολόκληρη πλεκτάνη για να πεισθούν οι έλληνες να καλλιεργήσουν την πατάτα…
Μύθος 6
Οι αγρότες θα ωφεληθούν από την εφαρμογή της γενετικής μηχανικής στη γεωργία.
Πραγματικότητα: Οι γενετικά μεταλλαγμένοι σπόροι είναι πιο ακριβοί από τους αντίστοιχους συμβατικούς. Αγρότες από τις ΗΠΑ και την Αγγλία δηλώνουν ότι η σοδειά δεν είναι καλύτερη, τα νέα φυτά είναι λιγότερο αξιόπιστα και δεν έχουν αύξηση στα κέρδη τους. Έρευνα που έγινε σε 8.200 πειραματικές καλλιέργειες μεταλλαγμένης σόγιας στις ΗΠΑ (1998) έδειξε ότι αυτές παρουσίασαν μειωμένη παραγωγή κατά 4-6% και χρειάστηκαν μεγαλύτερη ποσότητα ζιζανιοκτόνου από τις αντίστοιχες συμβατικές καλλιέργειες! Καθώς όλο και περισσότερες αγορές απορρίπτουν τα μεταλλαγμένα φυτά, οι πιθανότητες εξεύρεσης αγοραστή μειώνονται συνεχώς. Ήδη, σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει ξεκινήσει η επιδότηση των μη μεταλλαγμένων καλλιεργειών. Λόγω των κινδύνων τους οποίους ενέχουν οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων φυτών, ασφαλιστικές εταιρείες σε ΗΠΑ και Αγγλία αντιμετωπίζουν την ασφάλισή τους με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα. Οι αγρότες που καλλιεργούν μεταλλαγμένα φυτά πρέπει να υπογράψουν δεσμευτικά συμβόλαια με τις εταιρείες βιοτεχνολογίας τα οποία τους υποχρεώνουν στην αποκλειστική χρήση ζιζανιοκτόνων των ίδιων εταιρειών και τους απαγορεύουν να ξαναχρησιμοποιούν το σπόρο για την επόμενη χρονιά. Σύμφωνα με δημοσκόπηση (13/1/2000) που έγινε για λογαριασμό του πρακτορείου Reuters, με δείγμα 400 Αμερικανούς αγρότες, στην πλειοψηφία τους οι αγρότες σκοπεύουν να μειώσουν την καλλιέργεια μεταλλαγμένων φυτών (15% μείωση στη μεταλλαγμένη σόγια, 22-24% μείωση στα μεταλλαγμένα καλαμπόκια και 26% μείωση στο μεταλλαγμένο βαμβάκι). Στις αναπτυσσόμενες χώρες οι αντιδράσεις είναι ακόμη πιο έντονες.
Το μόνο που ισχυρίζεται εδώ ο συγραφέας του άρθρου είναι πως συγκεκριμένοι ΓΤΟ βγήκαν «σκάρτοι» ως προς την απόδοσή τους. Για κάποιο λόγο έγινε αυτό… Ποιόν; Δυστυχώς δεν μας λέει ούτε πού θα μπορούσαμε να εμβαθύνουμε… Και ξανά το «επιχείρημα» της σοφίας των πολλών. Επειδή δεν μιλάμε για πολιτική αλλά για επιστήμη, ισχύ έχουν όχι οι περισσότερες γνώμες αλλά οι καλλίτερα τεκμηριωμένες. Στο συγκεκριμένο argument δεν έχουμε καμία τεκμηρίωση είτε pro είτε εναντίον των ΓΤΟ επί της ουσίας και αρχής της τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε. Μπορούμε να πούμε λοιπόν πως το συγκεκριμένο myth busting τρώει «άκυρο» και δεν αξιολογείται…
Μύθος 7
Τα μεταλλαγμένα φυτά θα μειώσουν τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Πραγματικότητα: Τα φυτά με αυξημένη αντοχή σε συγκεκριμένα ζιζανιοκτόνα θα ενθαρρύνουν τη χρήση μεγαλύτερης ποσότητας αυτών των ζιζανιοκτόνων. Αυτό δείχνουν και τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία. Στις ΗΠΑ, στις περιοχές όπου καλλιεργούνται μεταλλαγμένα φυτά με εντομοκτόνο δράση, η χρήση εντομοκτόνων ουσιών δεν έχει μειωθεί. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το παράδειγμα της Νέας Ζηλανδίας, όπου ο κατασκευαστής μεταλλαγμένου φυτού με αυξημένη αντοχή σε ζιζανιοκτόνο (Roundup), πριν από την έγκριση της καλλιέργειας του μεταλλαγμένου φυτού, ζήτησε την αύξηση κατά 200 φορές του μέγιστου επιτρεπόμενου υπολειμματικού ζιζανιοκτόνου στα τρόφιμα. Ας μην ξεχνάμε ότι οι εταιρείες που υπόσχονται τη μαγική λύση στο πρόβλημα των φυτοφαρμάκων, ευθύνονται για το πρόβλημα αυτό.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Το rebutal δεν αναφέρεται σε φυτά ανθεκτικά σε ζιζάνια αλλά σε ζιζανιοκτόνα. Οργανισμούς δλδ που σχεδιάστηκαν για μεγαλύτερη χρήση ζιζανιοκτόνων και όχι μικρότερη. Εδώ το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι τεχνολογικό αλλά του ελεγκτικού οργανισμού που (θα;) επέτρεπε την χρήση μεγαλύτερης ποσότητας φυτοφαρμάκου. Πουθενά δεν αποδεικνύεται πώς οι ΓΤΟ σχεδιασμένοι για μικρότερη χρήση φυτοφαρμάκων (λόγω της ενδογενούς ανθεκτικότητάς τους σε ζιζάνια και έντομα) προκαλούν μεγαλύτερη χρήση φυτοφαρμάκων.
Μύθος 8
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μεταλλαγμένα φυτά είναι επικίνδυνα για το περιβάλλον.
Πραγματικότητα: Ο άνεμος, τα έντομα και τα πουλιά μεταφέρουν γύρη και σπόρους σε γειτονικούς αγρούς αλλά και μακρύτερα. Η σταυρεπικονίαση των μεταλλαγμένων φυτών με συμβατικά αλλά και με άγρια συγγενικά είδη είναι δυνατή και έχει ήδη παρατηρηθεί. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η μεταφορά σε ζιζάνια, της αντοχής σε ζιζανιοκτόνα, καθιστώντας δύσκολο τον έλεγχό τους. Υπάρχουν, εδώ και χρόνια, ενδείξεις ότι μεταλλαγμένα φυτά με εντομοκτόνο δράση μπορούν να σκοτώσουν ωφέλιμα έντομα (Περιοδικό Nature, 399, σ.214, 20 Μαϊου 1999).
Duhh!!! Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι προτιμητέο και επιθυμητό οι ΓΤΟ να είναι ΣΤΕΙΡΟΙ!!! Κάτι το οποίο αναφέρεται σαν αρνητικό λίγο πιο κάτω…
Μύθος 9
Τα μεταλλαγμένα φυτά θα σώσουν τον κόσμο από την πείνα.
Πραγματικότητα: Κύρια αιτία της πείνας είναι η άνιση κατανομή των τροφίμων στον πλανήτη. Στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχει περίσσεια τροφίμων που συνήθως καταλήγει στις χωματερές. Στις αναπτυσσόμενες χώρες οι άνθρωποι έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε τρόφιμα (μεταλλαγμένα ή συμβατικά). Αν δεν ανατραπεί αυτή η παράλογη κατάσταση, η εφαρμογή της γενετικής μηχανικής στη γεωργία απλά αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω εξάρτηση της οικονομίας των αναπτυσσόμενων χωρών από τις πολυεθνικές της βιοτεχνολογίας.
Once again, ανακατεύει ο αρθρογράφος την επιστήμη με την πολιτική και τον μοραλισμό. Για το ορθό της τεχνολογίας υπέρ της αποδοτικότητας μιας καλλιέργειας, ας αναλογιστούμε τις χιλιάδες τόνων φρέσκου νερού που χρειάζεται ένας «βιολογικός» (λες και οι άλλοι ειναι πλαστικοί) οριζώνας και πώς αυτό το κόστος σε φυσικούς πόρους μπορεί να μειωθεί. Το αν διανέμονται σωστά η όχι τα τρόφιμα και γενικότερα ο πλούτος στον πλανήτη είναι διαφορετικό και πολιτικό ζήτημα και δεν επιδέχεται επιστημονικές λύσεις παρά πολιτικές.
Μύθος 10
Οι επιστήμονες λένε ότι τα μεταλλαγμένα προϊόντα είναι ασφαλή.
Πραγματικότητα: Η επιστημονική έρευνα στη γενετική μηχανική χρηματοδοτείται κυρίως από τη βιομηχανία. Η έρευνα στη γενετική μηχανική εξαρτάται όσο καμία άλλη από τη χρηματοδότηση της ίδιας της βιομηχανίας. Δεν είναι λίγοι όμως οι επιστήμονες που ζητούν την εφαρμογή προληπτικών μέτρων όπως η απαγόρευση της καλλιέργειας μεταλλαγμένων οργανισμών (Βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος, 1999). Βέβαια, ένας επώνυμος συνάδελφός τους (Dr. Pusztai) απολύθηκε μόλις ανακοίνωσε τα αποτελέσματα έρευνας σύμφωνα με τα οποία η χρήση μεταλλαγμένης πατάτας ως τροφή σε ποντίκια είχε αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την υγεία τους.
Reiteration προηγούμενου επιχειρήματος. Συμφωνούμε πως χρειάζεται διαφανής και ανεξάρτητος επιστημονικός έλεγχος. Κάτι εντελώς διαφορετικό με το μεγαλόστομο «απαγόρευση της καλλιέργειας μεταλλαγμένων οργανισμών» που ζητά την κατάργηση μιας τεχνολογίας αντί για την ορθολογιστική και ασφαλή χρήση της.
Μύθος 11
Οι καταναλωτές αντιδρούν επειδή δεν είναι σωστά ενημερωμένοι.
Πραγματικότητα: Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών απορρίπτει τη χρήση μεταλλαγμένων οργανισμών στα τρόφιμα. Παρά τις πανάκριβες εκστρατείες «ενημέρωσης» από τις πολυεθνικές της βιοτεχνολογίας, τη χρήση εταιρειών δημοσίων σχέσεων αλλά και εταιρειών διαχείρισης κρίσεων, η κοινή γνώμη γίνεται όλο και πιο αρνητική. Περαιτέρω ενημέρωση φαίνεται να προκαλεί πιο έντονη αντίδραση!
Και ξανά η «σοφία των πολλών» ως επιστημονικό επιχείρημα. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ! In any case, μαζί με τις εκστρατείες «ενημέρωσης» των πολυεθνικών παρακαλώ όπως προσμετρήσετε και τις αντιτασόμενες εκστρατείες «ενημέρωσης» άνευ οποιασδήποτε επιστημονικής επιχειρηματολογίας που ασκεί η ίδια η greenpeace με την βοήθεια πλήθους κινδυνολογικών ΜΜΕ που απλά βρίσκουν νέα target groups για την κινδυνολογία τους και άρα τα διαφημιστικά και άλλα ωφέλη (βλέπε ΣΚΑΙ).
Μύθος 12
Η γενετική μηχανική είναι η μόνη λύση για τη γεωργία.
Πραγματικότητα: Η εφαρμογή της γενετικής μηχανικής στη γεωργία προτείνεται ως λύση στο σημερινό της αδιέξοδο (εκτεταμένη χρήση φυτοφαρμάκων, υποβάθμιση χλωρίδας και πανίδας, μείωση βιοποικιλότητας, διάβρωση εδαφών κ.λπ.). Τα μέχρι σήμερα γνωστά στοιχεία δεν δικαιολογούν την παραμικρή αισιοδοξία. Αντιθέτως, η παρουσίαση της γενετικής μηχανικής ως λύσης στο σημερινό αδιέξοδο της γεωργίας, εμποδίζει την προώθηση του μόνου οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμου μοντέλου, αυτού της βιολογικής γεωργίας. Μια σύγκριση ανάμεσα στα ερευνητικά κονδύλια που δίνονται στη γενετική μηχανική και στα αντίστοιχα κονδύλια που δίνονται για έρευνα στη βιολογική καταπολέμηση ασθενειών, μας δείχνει ότι, παρά την έντονη αντίδραση του κοινού, η εφαρμογή της γενετικής μηχανικής εξακολουθεί να προωθείται από εταιρείες, κυβερνήσεις και επιστήμονες. Δυστυχώς, αυτή η στάση ακυρώνει κάθε σοβαρή προσπάθεια για την προώθηση της βιολογικής γεωργίας, μέσα από σταθερά βήματα που θα εξασφαλίσουν την προώθηση ποιοτικών προϊόντων, την προώθηση τοπικών ποικιλιών, την απεξάρτηση από τα φυτοφάρμακα κ.λπ.
(Ψευδο)επιστημονοφανές επιχείρημα επιπέδου προεκλογικής πολιτικής εξαγγελίας. Η «βιολογική» (ενάντια στην «πλαστική»; – χεχ!) γεωργία μπορεί να προσφέρει ποιοτικά πλεονεκτήματα αλλά από απόδοση ΒΡΑΣΤΑ! Έλεος ρε μάγκες, μην τα ωραιοποιείτε όλα – ειδικά όταν η κοινή λογική είναι εναντίον του ισχυρισμού σας. Ένα «βιολογικό» προϊόν θα αποδόσει όσο και όπως χρειάζεται το ίδιο – όχι έσυ μαλάκα καταναλωτή. Στ’ αρχίδια της η ντοματιά αν θα σου αρέσει η χωριάτικη σαλάτα στο ουζερί του κυρ-Μήτσου, το σημαντικό είναι να παράγει σπόρους που θα γίνουν κι άλλες ντοματιές με την λιγότερη δυνατή προσπάθεια και κατανάλωση πόρων. Για να βγάλεις λοιπόν 1 τόνο ντομάτες κατάλληλες για χωριάτικη μάλλον θα χρειαστείς σαφώς περισσότερη καλλιεργήσιμη γη, νερό, λίπασμα (βιολογικό εε, δλδ σκατουλάκια) από μια σχεδιασμένη ντοματιά που θα ακολουθεί «γενετική επιταγή» να ξεμπουντουλιαστεί να φτιάχνει καρπούς.
Μύθος 13
Δεν μπορούμε να σταματήσουμε την πρόοδο.
Πραγματικότητα: Φυσικά όχι. Και γιατί να το κάνουμε άλλωστε; Η πρόοδος σημαίνει αλλαγές προς το καλύτερο. Οι αλλαγές προς το χειρότερο αποτελούν βήματα προς τα πίσω. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τα μεταλλαγμένα φυτά και προϊόντα είναι ασφαλή και προσφέρουν οφέλη στο περιβάλλον, στους καταναλωτές και στους αγρότες, πριν φτάσουν στο πιάτο μας. Δεν πρέπει να δεσμευτούμε σε μια αμφισβητούμενη τεχνολογία, οι εφαρμογές της οποίας μπορεί να έχουν αποτελέσματα απρόβλεπτα και μη αντιστρεπτά.
Ωραία… άρα απαιτήστε ελέγχους, πιστοποιήσεις, ασφάλεια. Απαιτήστε να μην είναι «αμφισβητούμενη» η τεχνολογία αλλά ασφαλής και διάφανη. Εσείς ζητάτε απλά την κατάργηση…
Μύθος 14
Υπάρχουν πιο σημαντικά θέματα για να ανησυχούμε.
Πραγματικότητα: Πολλοί επιστήμονες διαφωνούν. Ο Joseph Rotblat, (Άγγλος φυσικός που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ το 1995), είπε: «Ανησυχώ ότι κάποιες εξελίξεις στην επιστήμη είναι πιθανό να οδηγήσουν στη δημιουργία άλλων μέσων μαζικής καταστροφής, ίσως πιο εύκολα προσβάσιμων από τα πυρηνικά όπλα. Η γενετική μηχανική είναι μια πολύ πιθανή περιοχή, εξαιτίας των δυσοίωνων εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα σε αυτό τον τομέα».
Όπως κάθε τεχνολογία, έχει κι αυτή τους κινδύνους της. Όσο πιο νέα και εξελιγμένη είναι μάλιστα μια τεχνολογία τόσο πιο επικίνδυνη είναι αναπόδραστα. Θεσπίζεις λοιπόν κανόνες και μεθόδους για την ασφαλή χρήση της αντί να την απαγορεύεις… Αν όχι… ΠΙΣΩ ΣΤΙΣ ΣΠΗΛΙΕΣ ΣΑΣ ΡΕ ΚΟΥΦΑΛΕΣ!!!!
Επιστρέφουμε στο κείμενο που φιλοξενεί ο ΠάνοςΖ
«Ο σπόρος είναι κατοχυρωμένος με πνευματικά δικαιώματα. Είναι όπως μαθαίνουμε κάτι σάν το Microsoft Office.»
Διαφωνώ ριζικά με την χρήση της «πατέντας» τόσο στο software όσο και οπουδήποτε αλλού (φάρμακα, τεχνολογία, whatever). To copyright βέβαια είναι κάτι διαφορετικό. Και πάλι το πρόβλημα δεν είναι της τεχνολογίας αλλά των ρυθμιστικών κανόνων γύρω της.
«Για τον λόγο αυτό σύμφωνα με την Greenpeace, οι εταιρείες βιοτεχνολογίας σοφίζονται την τεχνολογία Terminator με τους “σπόρους της αυτοκτονίας” οπως χαρακτηρίζονται.»
Δεν είπαμε πως κάτι τέτοιο είναι απόλυτα επιθυμητό για να μην προκληθούν ανεξέλεγκτες μεταβολλές στο οικοσύστημα; Εδώ αποδίδεται πρόθεση σε μια τεχνολογία… Ως γνωστόν, πρόθεση έχουν οι άνθρωποι, όχι οι τεχνολογίες…
Στα σχόλια βλέπω μάλιστα ακόμα μεγαλύτερη σύγχηση – ανακάτεμα (πάρα)επιστημονικών θέσεων με ιδιότυπους μοραλισμούς… And the first prize goes to:
CeAu
«Η σχέση της Οικολογίας με τα τρόφιμα, δεν περιορίζεται μόνο στο κυνήγι των επικίνδυνων ουσιών. Η οικολογία, εμπεριέχει την αμφισβήτηση του συμβατικού τρόπου ζωής. Αυτού του μοντέλου, που έχει δοκιμαστεί και έχει οδηγήσει, στα περιβαλλοντικά αδιέξοδα. Κριτικάρουμε το λεγόμενο επιστημονικό κατεστημένο που παρέχει γνώσεις, αμφιβόλου ποιότητας.»
I’ve got a strange feeling… Κύριε CeAu, ποια η θέση σας για την ομοιοπαθητική και π.χ. την λεγόμενη «μνήμη του νερού»;
Stories of the keyboard... 